|
در آیین مقدس اسلام ، مسئله خدمت گزاری و خدمت به مردم از جمله تعالیم بسیار مهم اجتماعی و اخلاقی است ، هر مسلمانی در هر مرتبه و مقامی که باشد موظف است به نیازهای برادران دینی خود توجه نماید ، آنان را مورد حمایت قرار دهد و نیازهایی را که دارند با قلم و قدم ، با مال و جاه ، با دست و زبان و از هر راه و به هر وسیله ای که ممکن است ، برآورده سازد و بداند که این خود عبادتی است بزرگ و آن کس که در انجام این وظیفه مقدس همت گمارد و به حل مشکلات مسلمانان بپردازد ، در پیشگاه الهی از اجر بزرگ برخوردار است .
خدمت، آنچنان از درجه اعلایى برخوردار است که خداوند علت خلقت را خدمت به خلق مى شمرد و محبوب ترین بندگان نزد خداوند سودمندترین آن ها در خدمت به مردم است . در مکتب اسلام نیکی به همه انسان ها سفارش شده است ومساله خدمت به خلق , مقدمه قرب الهی و نوعی عبادت تلقی شده و تربیت شدگان مکتب اسلام ، تمام عمر پربرکت خود را صرف خدمت به خلق قرار داده اند . شأن و مزد یک خدمتگزار از نظر مردم قابل پاسخگویى نیست چه برسد به مقام و اجرى که یک خدمت گزار صدیق در نزد رب العالمین دارد.
بنابراین خدمت کردن وظیفه اى عالى است که در راس آن حضرت حق قرار دارد که رب العالمین است و خدمت به کل عالم از عرش به فرش از سوى او در جریان است.
در دعاى جوشن کبیرمی خوانیم « یا رازق الطفل الصغیر یا راحم الشیخ الکبیر یا جابر العظم الکسیر »
روزى دهنده کودکان، ترحم کننده به پیران، جبران کننده شکسته استخوانان.
اراده الهى بر آن قرار گرفته که کارها با واسطه انجام شود پس در حقیقت یک خادم همان واسطه فیض الهى است که از عرش مى ستاند و بر فرش مى فشاند. از مردمک دیده بباید آموخت دیدن همه کس را و ندیدن خود را .
خدمت وظیفه خلقتى ما است با این نیت زندگى روزمره را آغاز کنیم و باور کنیم جان ما در مقابل این وظیفه فدایى خلق شده است. اى دریغ از این عمر که بى خدمت خلق گذشت.خدمت رسانى حیات و جاودانگى مى آورد حتى بعد از مرگ پروردگارا به اعضا و جوارحم در راه خدمتت قوت بخش و دلم را عزم ثابت ده.
در مکتب انسان ساز اسلام ، برآورده ساختن نیازهای انسان و خدمت به او یکی از کارهای پسندیده به شمار می آید و از این طریق، نه تنها مسلمانان ، به برآورده ساختن نیازمندیهای نیازمندان تشویق و ترغیب میشوند، بلکه در بسیاری از روایات تصریح شده که نباید گذاشت شخص نیازمند، نیازش را به ما بازگو کند و از حقوق برادران دینی این است که پیش از آن که او به بیان نیازش بپردازد، مسلمانان خواسته او را برآورده سازند. امام صادق (ع) فرمود از پیغمبر گرامی (ص) سئوال شد محبوب ترین مردم نزد خداوند کیست ؟ حضرت پاسخ فرمود : نافع ترین مردم به مردم . امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیهمی فرماید : بارالها تاج کفایت و لیاقت را بر من بپوشان که بتوانم از راه بشر دوستی و خدمت به انسان ها عموماً ، و با مواسات و ایثار به برادران ایمانی و دینی خصوصاً ، حمایت و حُب تو را به خود جلب کنم و از این افتخار بسیار بزرگ و گرانقدر بهره مند گردم .
امام صادق علیه السلام مى فرماید: «المُؤمنون خَدَم بَعضُهُم لِبَعضٍ...»؛ مؤمنان همگى خدمتگزار همدیگرند، پرسیدند: چگونه؟ فرمود: به یکدیگر فایده رسانند و سود بخشند.
خدمت رسانى جوهره اصلى نظام اسلامى است و برگزیدگان الهى خویش را وقف خدمت به جسم و جان، دنیا و آخرت مردم کرده اند.
امام صادق علیه السلام گلچین شدگان الهى را رهپویان این راه بهشتى مى داند: إنّ الله تعالى خَلقَ خَلْقاً مِن خَلقِه اِنتَجَبَهم لِقَضاءِ حَوائِجِ فُقَراءِ شیعَتِنا، عَلى ذلکَ الجَنّة؛ فَإن اسْتَطَعْتَ أنْ تَکونَ مِنهُم فَکُن ؛ خداى تعالى از میان آفریدگانش، گروه ویژه اى را خلق کرده، که اینان را گلچین کرده است براى گره گشایى شیعیان نیازمند ما. پاداش کارشان بهشت است و اگر تو توانستى، از اینان باش.
همچنین از نوع تمجید و تشویقهاى معصومان علیهم السلام بر مى آید که روحیه خدمتگزارى باید در جان فرد فرد مسلمانان ایجاد شود، تا به عنوان بهترین عبادت، در این میدان گام نهند.
امام خمینى قدس سره مى فرماید: امیدوارم خداوند به شما توفیق خدمت به مستمندان را - که از بزرگ ترین عبادات نزد خداست - عنایت فرماید.
امیرمؤمنان علیه السلام: از رسول خدا شنیدم که مى فرمود: مَن قَضى لَأخیهِ المُؤْمِنِ حاجَةً کان کَمَن عَبدَاللّه دَهْرَه؛ هر که براى برادر مؤمنش، مشکلى را حل کند به سان کسى است که تمام عمرش خدا را عبادت کرده است. عبادت به جز خدمت خلق نیست .
پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله: أنسَکُ النّاسِ نُسکاً، أنصَحُهُم جَیباً و أسلَمُهُم قَلباً لِجمیعِ المسلِمین؛ عبادت کننده ترین مردم، شخصى است که خیر خواه تر و دل پاک تر باشد نسبت به تمامى مسلمانان.
توجه به مسائل اجتماعى جامعه به اندازه اى اهمیت دارد که در ردیف بالاترین عبادتها قرار گرفته است .
در فرهنگ اسلامى، یارى رسانى به همدیگر را «مواسات» مى نامند و به اندازه اى اهمیّت دارد که در کتابهاى مهم ما مثل وسائل الشیعه، مستدرک الوسائل و بحار الانوار، فصلى در اهمیت و ارزش همیارى گشوده و حدیث هاى متعددى بیان شده است.
توجه به سایر مسلمانان به قدرى اهمیت دارد که با ایمان انسان پیوند خورده که اگر رخت بر بندد، ایمان نیز نمى ماند، و صرف اینکه نام انسان در فهرست آمار مسلمانان و در عمل بى ایمان باشد دردى را دوا نمى کند نظیر گرگ صفتانى که در قیافه آدمند ولى به قول سعدى: تو کز محنت دیگران بى غمى نشاید که نامت نهند آدمى حضرت سجادعلیه السلام مى فرماید: «کسى که سیر بخوابد و نزدش مؤمن گرسنه اى باشد خداى عزّو جلّ گوید: «مَلائکَتى أشهِدُ کُم عَلى هذا العبد، أنّى قد أمَرتُه فَعَصانى، و أطاعَ غَیرى، وَ وَکلتُه إلى عَمَلِه، و عِزَّتى و جَلالى لا غَفَرتُ لَهُ أبداً»؛ فرشتگانم! درباره این بنده شما را شاهد و گواه مى گیرم، به راستى که به او دستور دادم و نافرمانى ام کرد و از دیگرى اطاعت کرد، و او را به خودش وانهادم [به او کمک نمى کنم ] به عزت و جلالم سوگند هیچ گاه او را نمى آمرزم. امام على علیه السلام: «مِن السّعادَةِ التوفیقُ لِصالِح الأعمال» توفیق کارهاى شایسته و نیکو، از سعادت و خوشبختى است.
| 
